Ubodzy krewni

Gdzieś w internecie mignęło mi zdanie, że Warszawa na powiększeniu nie straci, bo dołączają do niej bogate gminy. To mnie skusiło do refleksji na temat zamożności gmin, której mają stać się częścią wielkiej Warszawy. Jak to zmierzyć? Bogactwem są ludzie (sprawni samorządowcy, aktywni mieszkańcy), bogactwem są rzeczy materialne (wartość nieruchomości i spółek należących do gminy), symbolem  bogactwa może być wreszcie budżet (np. wielomiliardowy Warszawy). Żeby to wszystko policzyć, trzeba byłoby napisać prawdopodobnie pracę doktorską.

Na swój użytek sięgnąłem po ubiegłoroczny ranking zamożności, który co roku publikuje dwutygodnik samorządowy „Wspólnota” przygotowany przez profesora Pawła Swianiewicza, byłego doradcę prezydenta ds. samorządów, i Julitę Łukomską. Autorzy wzięli pod lupę dochody gmin, powiatów i województw i podzielili je przez liczbę mieszkańców. Tak powstał ranking, z którego wynika, że najbogatszym samorządem w naszym kraju kolejny raz jest Kleszczów (prawie 44 tys. zł per capita), czyli wieś z woj. łódzkiego. No, ale ona ma kopalnię i elektrownię na swoim terenie.

Wróćmy do stołecznego wianuszka metropolitarnego. Oczywiście – patrząc przez pryzmat wielkich liczb – najbogatsza będzie Warszawa. Ale już w przeliczeniu na jednego mieszkańca pokonuje ją… znowu wieś. To Lesznowola, której dochody wyniosły 7,2 tys. zł. Wynik Warszawy też niemały, bo sięgający 6,8 tys. zł. Zwłaszcza w porównaniu z Markami, które znajdują się w dolnej części poniższej tabeli. Jeszcze nie przekroczyliśmy 3 tys. zł na głowę, ale może w kolejnej edycji rankingu  tak się stanie. Tak czy owak nadal będziemy (???)  ubogimi krewnymi… Oczywiście tylko w wymiarze finansowym, bo w społecznym na pewno bylibyśmy wyżej w takim zestawieniu.

Z Warszawy do Warszawy

W przypadku ustawy metropolitarnej staram się eksplorować wątki, które wypłyną pewnie nieco później.  Wczoraj wspominałem o konfliktach społecznych, dziś moje myśli kieruję w stronę dochodów z PIT. Z deklaracji twórców projektu wynika, że gminy z wianuszka zachowają odrębność finansową. To oznacza, że nadal jedną z podstaw budżetu Marek będą udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych. To jest rzecz, która w żadnym stopniu nie dotyka Kowalskiego – PIT i tak płaci (jeśli nie pracuje na czarno), samorząd czerpie z tego profity. Jest jeden warunek – musi wskazać jako miejsce zamieszkania Marki.

Po prawdopodobnym wprowadzeniu ustawy metropolitarnej motywacja do zmiany miejsca zamieszkania może zacząć spadać, zwłaszcza dla byłych warszawiaków. Myślenie może być takie – po co mam się przemeldowywać, skoro z powrotem (za sprawą ustawodawcy) jestem w Warszawie. Świeżo upieczeni mieszkańcy mogą zacząć myśleć, że jest jeden wspólny stołeczny worek, więc po co zawracać sobie głowę formalnościami? Tym trudniejsza robota przed lokalnym samorządem, by uświadamiać, że choć nowy obywatel będzie mieszkał w powiększonej Warszawie, to jednak w tej części, która potrzebuje jego udziału w PIT. Czyli mamy jeszcze jeden powód do tego, by pielęgnować odrębność i tożsamość.

 Ps. Na razie ważniejsza sprawa. Rozpoczynają się konsultacje w sprawie przebudowy Alei Piłsudskiego. Więcej TUTAJ Warto być

Idealny świat vs chropowata rzeczywistość

Wielu z Was zastanawia się nad konsekwencjami samorządowymi i oczywiście politycznymi projektu ustawy metropolitarnej. Mnie od kilku dni frapuje wątek społeczny. W teorii ustawa ma łączyć, w praktyce może (choć nie musi) się okazać, że pogłębia podziały – te ludzkie. Mieszkańcy Warszawy będą mieć pretensje o to, że ci, którzy mieszkają w tzw. wianuszku, uczestniczą w wyborze prezydenta stolicy. Mieszkańcy wianuszka – że warszawiacy wtrącają się w życie ich własnych małych ojczyzn, które i tak kooperują z Warszawą. Tak jak Marki. Ścieki odprowadzamy do Warszawy, pierwszą strefę biletową już mamy, ze stolicą (i nie tylko) dogadaliśmy się też w sprawie dróg rowerowych. Wszystko na drodze porozumień – bez ingerencji ustawodawcy.

Mnóstwo złych emocji będzie się wiązało de facto z czymś, co określę mianem przeniesienia praw miejskich. Marki, które w tym roku obchodzą 50-lecie nadania takich praw, w nowym układzie utrzymają status gminy, ale nie jako samodzielnego miasta, ale części Warszawy (choć nie dzielnicy). Zamiast sformułowania Gmina Miasto Marki będziemy używać Gmina Marki Miasta Stołecznego Warszawy. Niby drobiazg, ale symboliczne podkreśla podległość wobec nowego superpowiatu. No i pewnie utratę części kompetencji.

Jeśli ustawa przejdzie (a pewnie przejdzie, bo w tym parlamencie cuda się nie zdarzają), czeka nas wyniszczająca samorządowa kampania wyborcza. Co ciekawe, podziały nie będą tak oczywiste. Część tradycyjnego elektoratu PiS może być skutecznie wyleczona z powtórnego głosowania na partie rządzącą, która chce odebrać część kompetencji lokalnym samorządom i okryć je warszawskim płaszczem. Z kolei cześć tzw. słoików, którzy przenieśli się pod Warszawę i głosują na PO, być może będzie zachwycona pomysłem rozszerzenia stolicy, powrotu do macierzy i wzrostu wartości ich nieruchomości.

W idealnym świecie doszłoby do referendów lokalnych, które pokazałyby, czego chcą ludzie (i wcale frekwencja nie byłaby niska). Ale tak by było w idealnym świecie, a nie naszej chropowatej rzeczywistości.