Krytyka krótkowzroczności

W ostatnim wydaniu miejskiego biuletynu Jacek Orych przypomniał 10. rocznicę akcji „Tak dla obwodnicy Marek”. Spojrzał na nią z ciekawej perspektywy – aktywności mieszkańców ponad podziałami  w pozytywnym celu, w tym wypadku odblokowaniu miasta i uwolnienia go od tirów. I to naprawdę była fantastyczna sprawa – w jednym szeregu stali ludzie z PIS-u i PO, wierzący i niewierzący, młodzi i starsi, piesi i kierowcy. Do końca życia będę pamiętał, że miałem zaszczyt uczestniczyć w tym wydarzeniu, które było jak kula śniegu uruchamiającą lawinę pozytywnych wydarzeń.

Nie mogę się jednak oprzeć niestety pesymistycznej refleksji.

GDDKiA, dlaczego nas nie słuchałaś…

Pod takim tytułem ukazał się mój tekst w „Ekspresie Mareckim”. Tradycyjnie poświęciłem go kwestii ekranów. O tym, że będzie za głośno, mówiliśmy dokładnie 6 lat temu. Wyjdzie na to, że jestem przemądrzały. Choć chciałbym się mylić. Całość tekstu poniżej. Za kilka dni – tym razem już tylko na blogu – dodatkowy komentarz.

Zróbmy to raz a dobrze

A nie mówiliśmy – tak pierwotnie chciałem zacząć tekst o tym, że hałas z obwodnicy przekracza krajowe i tak bardzo liberalne normy. Nie ma we mnie jednak poczucia triumfu, bo trudno mówić o trumfie, gdy tysiące ludzi w Markach cierpi dziś z tego powodu. Nikt nie negował konieczności budowy trasy – ba, wspólnie stawaliśmy w cukierkowej akcji, by wymóc powstanie trasy. Prosiliśmy potem tylko o przywrócenie pierwotnej ochrony akustycznej, która nagle została odchudzona po wybuchu awantury o ekrany na trasie Warszawa – Łódź.

Niestety, nie słuchano nas. Ani w 2013 r., kiedy odkryliśmy, że ubyło ekranów, ani w latach późniejszych, gdy pukaliśmy do urzędników i polityków. Myślę, że się po prostu bali. Trzeba było mieć dużo odwagi, by pozytywnie mówić o budowie ekranów akustycznych. I tak przyszedł grudzień 2017 r. Droga została otwarta: zniknęły korki w Markach (hurra), ale pojawił się hałas (wzdłuż obwodnicy). I to nie tylko poczuli to na własnej skórze markowianie. Protesty wybuchły w sąsiedniej Zielonce i Radzyminie.

Nasze miasto postanowiło, że przeprowadzi badania akustyczne. To praktycznie ostatnia szansa na poprawę sytuacji. Jeśli normy są przekroczone, inwestor – w tym wypadku państwowa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – podejmuje działania zaradcze. I takie będą potrzebne. Jak czytamy na stronie marki.pl, w dwóch z pięciu badanych miejsc w Markach normy zostały przekroczone. I to nie są małe liczby. Na Szpitalnej, gdzie znajduje się blok zamieszkany przez kilkaset osób, jest za głośno w nocy aż o ponad 5 decybeli. Na Curie – Skłodowskiej, gdzie dominuje zabudowa niska – o ponad 3 decybele. Spróbujcie latem otworzyć tam okno… A wystarczyło postawić ekrany. Czy w kontekście protestów na Ursynowie o filtry w tunelu i w Wesołej o przebieg Wschodniej Obwodnicy Warszawy to było tak wiele?

Po takiej tyradzie część z Was będzie zdziwiona, że podziękuję Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Naprawdę. Po pierwsze, przyśpieszyła własne badania akustyczne w Markach (nie znam ich wyników). Po drugiej, konsultując z ratuszem wskazała dużo większą liczbę punktów do badania hałasu. Mam nadzieję, że punktów przekroczeń będzie więcej i że GDDKiA zareaguje właściwie, dobudowując i podwyższając ekrany. A już cudownie by było, gdyby wzięła pod uwagę, że za kilka lat będzie się w Markach do S8 wbijać Wschodnia Obwodnica Warszawy. Zróbmy to raz a dobrze.

tekst z sierpniowego „Ekspresu Mareckiego”

Prosimy – zdejmij nogę z gazu

To zdjęcie ma wymiar symboliczny. Jest podsumowaniem ponad czteroletnich, jak na razie zakończonych fiaskiem, starań o ekrany akustyczne w terenie zurbanizowanym wzdłuż #obwodnicaMarek. W tle osiedle Kosynierów. Jest chronione ośmiometrowym ekranem. Jak się dowiaduję od znajomych, dość skutecznie. Na tle ekranów rozpędzona o poranku ciężarówka. Przede mną (z boku) dwa bloki, które niczym nie są osłonięte. Dlatego prosimy – kierowco, jadąc przez Marki zdejmij nogę z gazu. Mieszkańcy Szpitalnej już prowizorycznie sprawdzali – hałas przekracza dopuszczalne normy. Dlatego nie dokładaj się do ich problemów. Przynajmniej do czasu jego pozytywnego rozwiązania. Niestety, przykład warszawskiego osiedla Narwik udowadnia, że może to zająć lata. Ale bądźmy uparci.

Nie tu jest problem

Spotykam inteligentnych i mądrych ludzi, którzy z niepokojem mnie pytają – co będzie z Okólną, przez to centrum tiry zaleją znów Marki. Tłumaczę cierpliwie, że to zestawianie myszy i słonia. Liczby pojazdów, która już jest (wszak to teren przemysłowy) i pojawi się na odcinku Okólnej i Słonecznej, nie można porównywać z liczbą tych, które są obecnie w tranzycie. Ale cóż, rządzą nami emocje. Sporo rzeczowości do dyskusji wnosi materiał z ostatniego Ekspresu Mareckiego, napisany przez Michała Jarocha. Jego zdaniem, problem z tirami (i nie tylko) będziemy mieć w innym miejscu. I ja się z tym zgadzam…. Poniżej przedruk

I tego się trzymajmy

W piątek burmistrz Jacek Orych wpuścił do sieci film z budowy obwodnicy. Po jego obejrzeniu Sławomir Wikariak, dziennikarz „Gazety Prawnej”, napisał na Twitterze: Trudno uwierzyć, że obwodnica Marek zostanie oddana w październiku. Pytanie do @GDDKiA – czy termin jest nadal aktualny. „Tak, w drugiej połowie miesiąca” – tak odpowiedziała drogowa dyrekcja. I tego się trzymajmy.

I jak tu ufać państwu?

Na początek dwa założenia. Pierwsze – poniższy tekst jest wyrazem li tylko moich prywatnych poglądów, drugie – redaktor Jarosław Osowski (którego uważam za rzetelnego dziennikarza) wiernie oddał słowa jednego z dyrektorów GDDKiA. Sprawa dotyczy obwodnicy Marek, a konkretnie ekranów akustycznych. Znalazł się tam passus przedstawiciela drogowej instytucji, z którego wynika, że deweloper bloku przy Szpitalnej wiedział, że obok będzie obwodnica. Jasne, że wiedział. Wiedział też, kupując grunt pod inwestycję, że będą tam ekrany akustyczne. Tak było w decyzji środowiskowej i tego nikt nie zapomni. Gdy GDDKiA zaczęła wycinać ekrany w Markach po wybuchu afery na A2, wnioskował (podobnie jak kilkuset „starych mieszkańców” i nasze stowarzyszenie) o ich zachowanie. Bez efektu.

Wyobraźcie sobie – sprawdzacie decyzję środowiskową, widzicie, że są ekrany, kupujecie grunt, zaczynacie przygotowywać inwestycję i dowiadujecie się, że jednak ekranów nie będzie. Zabrzmi to górnolotnie, ale jak tu ufać państwu? Pomijam, że w Markach działy się rzeczy sprzeczne z zwykłą ludzką logiką – zabudowa przybywała, ochrona akustyczna (z wyjątkiem osiedla Kosynierów) znikała (a kiedyś dołożą nam jeszcze ruch z WOWki).

Dalej przedstawiciel GDDKiA z żalem stwierdza, że zniknął las (hmmm, nie wiem czy bym użył takiego określenia – zobaczcie sami na zdjęciu) między drogą a blokami przy Szpitalnej. Pomijam fakt, że moim zdaniem te drzewa nie stanowiłyby sensownej ochrony dla miejsca, gdzie z górki i pod górkę będzie przejeżdżać na dobę 60-70 tys. rozpędzonych pojazdów (setka na prędkościomierzu to pewnie minimum). Może jestem naiwny, ale skoro właścicielem „lasu” nie była GDDKiA, to czy można było zakładać trwałość tej „ochrony” i wycinać ekrany ?

Zabrakło mi w tekście jednego wątku. Burmistrz zadeklarował, że jest gotów sfinansować dobudowanie brakującego odcinka ekranów. Dlaczego nie skorzystano z tej propozycji? Prawne możliwości już są i łatwiej byłoby te ekrany postawić teraz niż po oddaniu trasy do użytku. W ten drugi scenariusz przestaję wierzyć. Przypadek osiedla Narwik przy S8, gdzie już dawno stwierdzono przekroczenie norm i ekranów nie dobudowano, każe wątpić w powtarzaną od lat i do znudzenia kwestię: „po wybudowaniu obwodnicy zrobimy badania i jeśli okaże się, że normy są przekroczone, to zbudujemy ekrany”.

Ps. Sprawa ekranów dotyka nie tylko inwestycji mieszkaniowej przy Szpitalnej. Hałasem zagrożone są „stare” domy przy Wojskiego oraz nowe przy Szkolnej. Na dodatek dobre będzie słychać wiadukt nad rzeką Długą. Zielonka też się już martwi.

#Żywyekran

Otwarcie obwodnicy będzie mieć dla mnie słodko-gorzki smak. Zapytacie dlaczego? No przecież Aleja Piłsudskiego zostanie odkorkowana, a przejazd z jednego końca Marek na drugi zajmie kilka minut, a nie kilkadziesiąt. „Hej stary, przecież z Orychem i Ostaszem zorganizowaliście cukierkową akcję, budowa jest na ukończeniu, więc skąd ten gorzki smak? – zapytał znajomy, gdy podzieliłem się z nim swoją refleksją.

Gdy staraliśmy się o budowę obwodnicy, wiedzieliśmy, że będziemy chronieni ekranami akustycznymi. Wprawdzie nie takimi wysokimi jak na Trasie Toruńskiej, ale na całej długości trasy przez Marki. To dawało szansę, że ci, którzy będą mieszkać przy drodze, nie zginą w hałasie, wytwarzanym przez co najmniej 60 tys. pojazdów, pędzących co najmniej 100 km/h. Nadzieja prysła jak bańka mydlana. Gdy wybuchła afera z ekranami na trasie Warszawa Łódź, GDDKiA zaczęła redukować ich długość i wysokość. Ale nie na trasie do Łodzi, ale w Markach i to w terenie zurbanizowanym. Od początku wysyłaliśmy sygnały – zastanówcie się, to jest nie w porządku, nie możecie popadać ze skrajności w skrajność. Zbieraliśmy podpisy, pielgrzymowaliśmy do polityków, pisaliśmy pisma – trafiliśmy na beton. Ba, burmistrz napisał do resortu infrastruktury, że miasto będzie partycypować w budowie ekranów. I co? I nic.

Dlatego nie dziwię się determinacji mieszkańców okolic Szpitalnej, Szkolnej, Wojskiego, Pałacowej. To oni będę najbardziej narażeni na hałas z obwodnicy. Na początku kwietnia ustawili żywy ekran – w miejscu, gdzie nie będzie tych prawdziwych, w odległości kilkudziesięciu metrów od bloków zamieszkiwanych przez setki (o ile nie tysiące) osób. Informacja poszła w świat. Czy ktoś ją usłyszy? Czy zniknie w hałasie wytwarzanym przez tysiące TIRów jadących z i do Białegostoku… Dodajmy, ze chodzi o niewielkie pieniądze. Budowa obwodnicy to prawie 740 mln zł. Koszt uzupełnienia ekranów – 1,3 proc. tej kwoty.

 

Kupą Mości Panowie (i oczywiście Panie)

Na mareckim Facebooku powstała nowa grupa – Ekrany Akustyczne dla Obwodnicy Marek. Jej twórcami są osoby, mieszkające przy ul. Szpitalnej. Akurat ta część Marek jest najbardziej narażona na hałas z obwodnicy, gdyż… tu ekranów inwestor – GDDKiA – nie przewidział. To znaczy przewidział, ale w 2013 r. usunął. Proponuję dołączać się do tej grupy. Nasze działania (pisma, petycja, wizyty u polityków i w GDDKiA) na razie nie przyniosły rezultatów. Cieszę się, że powstaje społeczność, która – daj Boże – przemówi jednym. mocniejszym głosem.

Cieszę się, że wśród założycieli grupy nie ma przeciwników budowy obwodnicy. Ta trasa jest miastu po prostu potrzebna. Nie możemy się jednak zgodzić, by w terenie zurbanizowanym, w niewielkiej odległości od trasy szybkiego ruchu, nie było ŻADNYCH OSŁON AKUSTYCZNYCH. Tymczasem tak jest w przypadku ulic: Szpitalnej, Wiejskiej (i pewnie Pałacowej) oraz Szkolnej (na wysokości Pogodnego Osiedla i Kościoła). Tak więc – w myśl zasady – Kupą Mości Panowie (i oczywiście Panie) połączmy wysiłki na rzecz tak naprawdę kilku tysięcy mieszkańców zamieszkujących w bezpośrednim sąsiedztwie trasy.

Żal mi mieszkańców Szpitalnej

Nie będę się wymądrzał i pisał – trzeba było sprawdzać, co się kupuje. Tak byłoby najprościej zamknąć temat wszystkich mieszkań/domów znajdujących się w pobliżu planowanej obwodnicy, w tym przede wszystkim z ul. Szpitalnej. Nowy blok (kilkaset osób) znajduje się bardzo blisko ekspresówki, od ruchliwego szlaku (co najmniej 60 tys. pojazdów na dobę, w tym tiry) oddzielał go jedynie rachityczny lasek. Którego już nie ma. Właściciel terenu – zgodnie z nowym prawem – zrobił tam wycinkę. Ten lasek dawał mieszkańcom Szpitalnej jakąś minimalną nadzieję na zmniejszenie uciążliwości dobiegających z esósemki. Bo musicie Państwo wiedzieć, że tam nie będzie ekranów akustycznych. To znaczy: one kiedyś w dokumentacji były, ale po wybuchu afery z obudowaną ekranami trasą Warszawa Łódź wyleciały – mimo naszych protestów – z dokumentacji środowiskowej dla Marek. I nie jest to niestety jednostkowy przypadek. Jest coraz więcej miejscowości w Polsce, których mieszkańcy budzą się, że przy autostradach i ekspresówkach nie ma ekranów. My w Markach nie zaspaliśmy. Od razu po wycince (modne słowo ostatnio) osłon składaliśmy pisma, zbieraliśmy podpisy, odwiedzaliśmy urzędników i posłów różnej maści. Co tu dużo mówić – jak na razie walimy grochem o ścianę. I będziemy walić – aż do skutku…

Ostatnio dwóch mieszkańców Marek złożyło pisma w sprawie rozszerzenia zakresu badania hałasu po oddaniu obwodnicy. Czy możecie uwierzyć, ze przewidziane miejsca kontroli decybeli znajdowały się tylko za ekranami? Nie było tam badania na wysokości Wiejskiej czy Szpitalnej, nie było na wysokości Szkolnej, w pobliżu Pogodnego Osiedla, które też musi się (na razie) obejść bez osłon akustycznych. Czy pismo odniesie skutek i chociaż zostaną przeprowadzone badania? Nie odpowiem na to pytanie. Przypomina mi się szmonces, w którym Pan Bóg mówi do modlącego się o wygraną na loterii Samuela: daj mi szansę, kup los. Los kupiliśmy, ale wiecie jakie jest prawdopodobieństwo wygranej… No chyba że Opatrzność nam pomoże….